MENJAJU LI SE STAVOVI NASTAVNIKA PREMA INKLUZIJI?

Apstrakt

Inkluzivno obrazovanje predstavlja veliku promenu u obrazovnom procesu. Za
uspeh ovog procesa od ključnog su značaja svi akteri koji učestvuju u njemu. Upravo
zbog toga, cilj ovog istraživanja je bio utvrditi stavove i emocionalne reakcije nastavnika
prema procesu inkluzije. U okviru istraživanja korišćena su tri upitnika: Upitnik
opštih demografskih podataka, Upitnik o stavovima nastavnika prema inkluzivnim
odeljenjima (Scale of Teacher’s Attitudes Toward Inclusive Classrooms) i upitnik koji
se odnosi na emocionalne reakcije nastavnika prema deci sa smetnjama u razvoju
(Emotional Reaction Scale). Istraživanje je obuhvatilo 106 nastavnika iz osam osnovnih
škola na području teritorije Vojvodine. Rezultati istraživanja ukazuju na to da su
stavovi nastavnika prema inkluziji samo blago pozitivni (2,75), emocionalne reakcije
prema deci sa smetnjama u razvoju su pozitivne (4,49), i da će nastavnici koji ispoljavaju
pozitivne emocionalne reakcije prema deci sa smetnjama u razvoju ispoljavati
i pozitivnije stavove prema samoj inkluziji u odnosu na nastavnike koji imaju manje
pozitivne ili čak negativne emocionalne reakcije (r =.58, p<.01). Uspeh inkluzije je
znatno veći u odeljenjima u kojima su emocionalne reakcije nastavnika i njihovi stavovi
pozitivni u odnosu na odeljenja gde su negativni.