ULOGA PEDAGOGA U PREVENCIJI I OTKLANJANJU UZROKA ŠKOLSKOG NEUSPEHA
Originalni naučni rad
Apstrakt
Raznovrsna pedagoška literatura školski neuspeh opisuje kao nedostatak predispozicija za usvajanje elementarnih znanja i postizanja minimalnih zahteva u obrazovanju. Oslanjajući se na metodu teorijske analize sa tehnikom analize sadržaja, sagledali smo uzroke nastanka i mere prevencije neuspeha posmatrano sa teorijskog stanovišta. Svesni postojanja ovog fenomena, sproveli smo istraživanje sa ciljem da saznamo stavove učenika i refleksije pedagoga o uzrocima i konkretnim merama ublažavanja neuspeha u praksi. Istraživanje je realizovano u novembru 2019. godine u Osnovnoj školi ,,Ivo Andrić“ pod upravom gradske opštine Crveni krst na teritoriji grada Niša. Podaci istraživanja, dobijeni upotrebom tehnike sklairanja stavova učenika pokazali su da se među značajnim uzrocima neuspeha izdvajaju preterani zahtevi roditelja, obimnost nastavnih sadržaja i deficit neophodnih sredstava za učenje. Rezultati intervjuisanja pokazuju da je pedagog među značajnim uzrocima neuspeha istakla: porodicu i okolnosti koji vladaju u njoj, nemotivisanost, apatija i nezainteresovanost učenika. Nalazi takođe potvrđuju da i nastavnici i stručni saradnici primenjuju pedagoške preventivne mere među kojima su se izdvojili savetodavni rad sa učenicima i razgovori na relacijama nastavnik – pedagog – učenik. Prilike za poboljšanje uspeha utoliko su veće ukoliko i nastavnici i stručni saradnici pokažu spremnost za preuzimanje odgovornosti i spremnosti da prihvate izazove koje obrazovanje nosi sa sobom.
Reference
Brophy, T., & Good, T. (1991). Looking in classrooms. New York: Harper Colins.
Džinović, V. i Pavlović, J. (2006). Opredeljenje za neuspeh u školi kao vid opiranja vršenju moći. Zbornik Instituta za pedagoška istraživanja, 38(1), 124-150.
Džinović, V., Jakšić, I i Malinić, D. (2015). Nastavničke percepcije školskog neuspeha: vredi li se truditi oko neuspešnih učenika. Beograd: Institut za pedagoška istraživanja.
Faubert, B. (2012). A Literature Review of School Practices to Overcome School Failure. Retrieved November 2020 from: http://dx.doi.org/10.1787/5k9fl- cwwv9tk-en
Gutvjan, N. (2010). Životni prioriteti neuspešnih učenika u srednjoj školi. Zbornik instituta za pedagoška istraživanja, 42(1), 109-127.
Gutvajn, N. i Ševkušić, S. (2014). Kako stručni saradnici doživljavaju školski neuspeh učenika. Zbornik instituta za pedagoška istraživanja, 45(2), 342-362.
Jevtić, B. (2014). Akademska sredina i akademsko (ne)postignuće. Beograd: Fakultet za poslovno-industrijski menadžment.
Krstić, K. (2016). Različiti pristupi u proučavanju porodice. Norma, 21(2), 361-373. Krnjajić, S. (2002). Vršnjački odnosi i školsko postignuće. Zbornik Instituta za pedagoška istraživanja, 34(1), 213-235.
Kotlman, T., & Vernon, A. (2009). Counseling Theories: Practical Applications with Children and Adolescents in School Settings. Colorado: Love Publishing Company.
Lalić-Vučetić, N. (2016). Mogućnosti razvijanja nmotivacija za učenje: perspektiva nastavnika i učenika. Inovacije u nastavi, 29(1), 1-15.
Malinić, D. (2007). Kako pomoći neuspešnom učeniku. Zbornik Instituta za pedagoška istraživanja, 39(1), 86-98.
Milošević, N. (2006). Identitet neuspešnog učenika kao proishod društvenih odnosa. Zbornik Instituta za pedagoška istraživanja, 38(1), 101-123.
Pavlović, B. (2004). Partnerski odnosi u nastavi kao faktori podsticanja učenja i kognitivnog razvoja. Zbornik Instituta za pedagoška istraživanja, 36(1), 151-167. Pelemiš, D. (2017). Vaspitni stil roditelja kao faktor opšteg uspeha učenika. Pedagoška stvarnost, 63(1), 27-40.
Prince, M. (2004). Does Active Learning Work?. Journal of Engineering Education, 93(3), 223-231.
Spasenović, V. (2003). Vršnjačka prihvaćenost/odbačenost i školsko postignuće. Zbornik Instituta za pedagoška istraživanja, 35(3), 267-288.
Svrdlin, Đ. (1998). Pedagog u našoj školi: prilog metodici i organizaciji rada. Beograd: Učiteljski fakultet.
Tomčić, L. (2019). Prevencija školskog neuspeha: značaj porodice. Pedagoška stvarnost, 65(1), 54-68.
Zrilić, S. (2005). Autoritarni odgojni stil roditelja kao prediktor školskog neuspjeha. Pedagogijska istraživanja, 2(1), 125-138.
Zuković, S. (2017). Savetodavni rad u institucijama vaspitanja i obrazovanja. Novi Sad: Filozofski fakultet.
